ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ(02/09/1822, φεύγουν πρόσφυγες στα Επτάνησα)
1822: Έπειτα από συμφωνία με τον Κεσέρ Αχμέτ πασά, οι Σουλιώτες εγκαταλείπουν τον τόπο τους από το λιμάνι της Σπλάντζας, για να εγκατασταθούν πρόσφυγες στα Επτάνησα. Από εκεί, παρά την απαγόρευση των αγγλικών αρχών, θα διαφύγουν αργότερα στα διάφορα μέτωπα της Ν Ελλάδος, για να πολεμήσουν υπό την αρχηγία δικών τους ή άλλων οπλαρχηγών.
Οι κάτοικοι μιας ορεινής περιοχής της Θεσπρωτίας με την ονομασία Σούλι. Έζησαν εκεί από τον 16ο αι. ως το 1822, με ένα διάλειμμα 17 ετών(1803-20). Υπήρξαν σκληροτράχηλοι πολεμιστές και είναι γνωστοί για τη μακροχρόνια αντιπαράθεσή τους με την Οθωμανική εξουσία και τη συμμετοχή τους στην Επανάσταση του 1821. Κατοικούσαν σε 11 χωριά, σε μια περιοχή με απόκρημνους «υψηλούς και διαβόητους βράχους»(Κάλβος), που ορίζονται από 2 πασίγνωστες βουνοκορυφές, το Κούγκι και την Κιάφα. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, ήταν «κράμα Ελλήνων και εξελληνισθέντων Αλβανών». Μιλούσαν Αλβανικά και δευτερευόντως Ελληνικά. Ήταν χωρισμένοι σε 47 μεγάλες οικογένειες (φάρες), με σπουδαιότερες αυτές των Ζέρβα, Τζαβέλα, Δράκου, Δαγκλή, Κουτσονίκα, Μπότσαρη, Καραμπίνη και Νίκα. Οι Σουλιώτες θύμιζαν τους αρχαίους Σπαρτιάτες. Από μικροί γυμνάζονταν στα όπλα και δεν γνώριζαν τίποτε άλλο, παρά την τέχνη του πολέμου. Η φτωχή γη του Σουλίου μόνο λίγα ζωντανά μπορούσε να θρέψει. Έτσι, πουλούσαν προστασία στα γύρω χωριά και συχνά επιδίδονταν σε λαφυραγωγία για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Τιμωρούσαν με θάνατο όσους παρέβαιναν τις συμφωνίες και τις ηθικές αρχές, γι' αυτό στην κλειστή κοινωνία τους ήταν κανόνας απαράβατος η αντεκδίκηση (βεντέτα). Ένα μέρος ων εσόδων τους το κατέβαλαν στο Σουλτάνο για να εξασφαλίσουν την αυτονομία τους. Με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκαν σε μια ενοχλητική παρωνυχίδα για την Υψηλή Πύλη και μεγάλος πονοκέφαλος για τους ντόπιους αγάδες και μπέηδες, που έβλεπαν τους ανυπότακτους Σουλιώτες να οικειοποιούνται τις δραστηριότητές τους και να χάνουν μεγάλα εισοδήματα. Βρέθηκαν(αρχές 18ου αι.) στο στόχαστρο του Σουλτάνου και της τοπικής οθωμανικής αριστοκρατίας. Ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων τελικά τους υπέταξε. Η 1η εναντίον τους εκστρατεία(άνοιξη 1789) κατέληξε σε φιάσκο. Αναγκάσθηκε(Ιούλιος 1789) να υπογράψει συνθήκη ειρήνης με τους Σουλιώτες και να καταβάλει τους μισθούς των αρχηγών τους για την ασφάλεια της περιοχής. Αποτυχημένη ήταν και η νέα εκστρατεία του Αλή(Ιούλιος 1792). Τα κατάφερε με την 3η προσπάθεια(1800), όταν είχε φθάσει στην ακμή της δύναμής του, αλλά χρειάστηκε 3 χρόνια για τους υποτάξει. Ο κλοιός έγινε ασφυκτικός για τους Σουλιώτες και αναγκάσθηκαν(12/12/1803) να συνθηκολογήσουν. Βασικός όρος της συμφωνίας: να εκκενώσουν τα χωριά τους συν γυναιξί και τέκνοις και με τον οπλισμό τους. Χωρίστηκαν (16/12) σε 3 ομάδες και άφησαν πίσω τους την πατρογονική γη. Μόνο ο καλόγερος Σαμουήλ παρέμεινε στο Κούγκι με 5 Σουλιώτες. Μόλις πλησίασαν οι Τουρκοκαλβανοί έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη της Μονής του Αγίου Αθανασίου, με αποτέλεσμα να συμπαρασύρει πολλούς στο θάνατο. Ο Αλή Πασάς θεώρησε το γεγονός παρασπονδία και ζήτησε εκδίκηση. Η 1η φάλαγγα με επικεφαλής τον Φώτο Τζαβέλα έφθασε στην Πάργα ασφαλής και από εκεί διεκπεραιώθηκε στην Κέρκυρα. Η 2η υπό τους Μποτσαραίους με κατεύθυνση τα Άγραφα, χτυπήθηκε από τον Αλή στη Μονή Σέλτσου(20/04/1804), με αποτέλεσμα πολλά θύματα. Η 3η φάλαγγα δέχθηκε επίθεση στο Ζάλογγο(16/12/180). Πολλοί φονεύθηκαν, ενώ 60 γυναίκες με τα παιδιά τους χόρεψαν το «Χορό του Ζαλόγγου» και γκρεμίστηκαν στα βράχια για μην πιαστούν αιχμάλωτες. Επήλθε(Μάιος 1820) οριστική ρήξη μεταξύ του Αλή και Σουλτάνου Μαχμούτ Β' και οι Σουλιώτες βρήκαν την ευκαιρία να επανέλθουν στα χωριά τους(12/12/1820), αφού συμμάχησαν με τον πρώην εχθρό τους. Όσο ζούσε ο Αλής, οι Σουλιώτες παρέμειναν πιστοί του σύμμαχοι, αποκρούοντας τις δελεαστικές προτάσεις του Χουρσίτ Πασά, που είχε διαταχθεί από τον Σουλτάνο να εξολοθρεύσει τον ομόλογό του των Ιωαννίνων. Όταν ο Αλής φονεύθηκε(17/01/1822), οι Σουλιώτες συνέχισαν να μάχονται τους Τούρκους υπό τον Μάρκο Μπότσαρη. Μόνο μετά τη συντριβή των επαναστατημένων Ελλήνων στη Μάχη του Πέτα(04/07/1822), αναγκάσθηκαν να συνθηκολογήσουν(28/07) και να εγκαταλείψουν και πάλι το Σούλι(02/09/1822). Διασκορπίστηκαν στον ελληνικό χώρο και προσέφεραν πολύτιμες υπηρεσίες στον Αγώνα. Στο τέλος της Επανάστασης μόλις 200 Σουλιώτες είχαν επιζήσει. Από τα 11 χωριά του Σουλίου, μόνο η Σαμονίβα κατοικείται σήμερα, από ανθρώπους, που δεν έχουν καμία σχέση με τους Σουλιώτες, ενώ σώζονται τα ερείπια του Κουγκίου και του φρουρίου της Κιάφας. Περισσότερα εδώ για το Σούλι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου